راهكارهايی برای افزايش مهارت های اجتماعی در دانش آموزان

چگونه مهارت های اجتماعی را به کودکان آموزش دهیم؟

کودکان برای آنکه بتوانند خودشان را با اجتماعی که در آن زندگی میکنند، سازگارتر کنند، باید مهارتهای اجتماعی

گوناگون را بیاموزند.

مهم ترین مهارت های اجتماعی لازم برای کودکان، عبارتند از :

1 –سلام کردن :کودکان از طریق تعامل با همسالان شان با آنها ارتباط برقرار میکنند .نخستین گام در برقراری ارتباط،

سالم کردن به دیگری است. ما نه تنها با استفاده از واژگانی مثل سلام و حالت چطوره، بلکه با تغییر حالت چهره، تن

صدا، ژست و فرم نشستن و ایستادن نیز با افراد دیگر ارتباط برقرار می کنیم. کودکانی که مشکل ارتباطی دارند، ممکن است به افراد آشنای خود هم سلام نکنند. آنها ممکن است درست کنار دوست شان راه بروند، ولی حتی یك نگاه هم به او نکنند یا اگر حرفی بزنند، احتمالاً تماس چشمی با او برقرار نمی کنند و سرشان را به زیر می اندازند. در مواردی، اگر سلام هم بگویند، ممکن است تن صدای شان چندان دوستانه و صمیمی نباشد. بخش غیرکلامی سلام کردن هم به اندازه بخش کلامی آن اهمیت دارد.

هنگام سلام کردن مهم نیست که کودك از چه عبارت و جمله ای استفاده می کند یا با چه لحن و حالتی جمله اش را بیان می کند، مهم آن است که طوری به دوستش سلام کند که او از دیدنش احساس شادی و خوشحالی کند.

2 –پیش قدم شدن در گفت وگو: بعد از سالم و احوال پرسی، معموال گفت وگو شروع می شود. برای ورود به بحث، کودك باید بتواند مکالمه ای را آغاز کند، ادامه دهد و به پایان برساند. این مهارت مستلزم خوب گوش دادن و توجه کردن است. برای مثال، او باید اصل  رعایت نوبت را بداند گاهی کودکان موضوعی برای صحبت کردن با یکدیگر ندارند، در اینگونه موارد می توانند پرسشی را مطرح کنند؛ مثل کارتون خرسها را دیده ای؟ یا می دانی در مدرسه چه اتفاقی افتاده است؟موضوع بحث باید برای هر دو طرف جالب و جذاب باشد تا هر دو را به نوعی درگیر صحبت کند.

مکالمه یک طرفه موجب خستگی و کسالت دو طرف می شود و ممکن است موجب قطع همین ارتباط ساده هم شود. حتی ممکن است تأثیری منفی در ذهن آن دو بگذارد و در آینده هم تمایلی برای صحبت کردن با هم نداشته باشند پس گوش کردن مثل صحبت کردن مهم است. اگر کودك علاقه ای به آنچه دوستش می گوید، از خود نشان ندهد، ممکن است از صحبت کردن با او منصرف شود. کودکان کم توجه و پرتحرك، اغلب زمان صحبت کردن و گوش کردن را درست تشخیص نمی دهند.

3 -درک احساس شنونده : زمانی که یك گفت وگو آغاز می شود، برای حفظ و ادامه آن لازم است که گوینده به حالت های عاطفی شنونده اش توجه داشته باشد. کودکانی که مشکل ارتباطی دارند، اغلب در درك احساس شنونده نیز ناتوان هستند، درحالی که کودك اجتماعی، سریع و راحت میتواند حالتهای احساسی شنونده اش را بشناسد و طبقه بندی کند، آنگاه سخنانش را ارزیابی کند و براساس پاسخ هایی که از شنونده دریافت می دارد، کلماتش را انتخاب کرده و گفت وگو را ادامه دهد.

1 -همدلی کردن: همدلی کردن شبیه درك گفته های دیگران است، با این تفاوت که شنونده باید سعی کند احساسات سایر افراد را نیز درك کند. همدلی کردن این امکان را به فرد می دهد که بتواند ارتباطی واقعی با دوستانش برقرار کند. برای مثال، اگر دانش آموزی در درس ریاضی نمره20 گرفته ولی دوستش 8 شده است، بتواند شادی خود را کنترل کند.

آماده سازی مهارت های اجتماعی:

1 -تعريف: مهارتی را که می آموزید توصیف کنید. در این زمینه که چرا این مهارت ویژه مهم است و چگونه کاربرد آن به

ایجاد رابطه کمك می کند بحث کنید. مهارت را می توان با استفاده از یك فیلم کوتاه، یك یا کارتون، یك نمایش عروسکی و یا تذکر دادن به کودك و راهنمایی او به فعالیت هایی که در گروه همسالان در جریان است، شرح داد. معلم می تواند بگوید: نگاه کن چطور آن دو دختر در ساختن پازل به هم کمك می کنند. به من بگو آن ها به یکدیگر چه می گویند.

2 -مهارت را الگو کنید: مهارت را به چند جزء ساده تقسیم کنید و خودتان آن را به روشنی شرح دهید یا یك دانش آموز

را انتخاب کنید تا این کار را انجام دهد.

3 -تقلید و تمرين : کودك یك مهارت را در محیطی که در آن جا آموزش دیده است امتحان می کند .برای این که این امر موفقیت آمیز باشد باید او را تحریك کرد تا آن مهارت را اجرا نماید و با دقت توجه کند و آن چه را که معلم شرح می دهد به خاطر بسپارد.

4 -بازخورد: این مرحله باید اطلاع دهنده باشد: شما هنوز آن را کامل یاد نگرفته اید. باید هنگام صحبت به او نگاه کنید.

دوباره سعی کن«، »این بهتر است. شما نگاه کردید و لبخند زدید. خوب است. (باز خورد از راه یك ضبط ویدیویی می تواند در بعضی مواقع سودمند باشد.)

5 -فرصتی فراهم کنید تا کودک مهارت به کار بندد: معلم می تواند با توجه به مهارتی که آموزش می دهد کارهای

گروهی کوچك یا فعالیت های کاری دو به دو ترتیب دهد تا مهارت ها در کلاس و یا دیگر مکان های طبیعی اجازه کاربرد پیدا کنند و تعمیم یابند.